Architect Frisoflat
Marten Zwaagstra, (1895 – 1988)
Korte levensbeschrijving met enkele hoogtepunten
Marten Zwaagstra,
met rekenlineaal, achter zijn tekentafel.
(Foto Hans Rothmeyer, omstreeks 1955)
Dit CV is opgesteld door de zoon van de architect van de Frisoflat, Ir. M. Zwaagstra.
1895
Geboren 15 augustus 1895, Mildam, Friesland, Zoon van boer en dorpstimmerman 2 broers werden boer, Marten werd timmerman, Na de lagere school in Mildam, volgde een periode, die wij ons niet meer goed kunnen voorstellen. ’s-Morgens om vijf uur moest hij mee koeien melken, daarna liep hij ruim 10 km naar Heerenveen om de ambachtschool en de avond-teken-school te bezoeken en om middernacht kwam hij weer thuis in Mildam. Huiswerk werd in de week-ends gemaakt
1914-1918
Militaire dienst tijdens de eerste wereldoorlog. Daarna volgde hij onderwijs aan de Hogere Technische School, de HTS, die juist werd geopend in Leeuwarden.
1920
Diploma HTS-Bouwkunde-Leeuwarden.
1923
Diploma HTS-Weg-en Waterbouw-Leeuwarden.
1924/1925
Opzichter NV Intercommunale Waterleiding voor het gebied Leeuwarden.
1925
1e prijs voor de studieprijsvraag voor een ontwerp van een paviljoengebouw (theehuis), uitgeschreven door “de Friesche Bouwkring”, onder haar leden.
1926/1927
Bouwkundig opzichter voor architect A.Baart te Leeuwarden t.b.v. een woningbouwproject in Tiel.
1928
Hoofdinspecteur-Constructeur bij de Gemeentelijke Dienst voor Bouw-en woningtoezicht van ’s-Gravenhage. Als voormalig timmerman maakte hij zijn eigen meubels, waarvan een deel nog aanwezig is.
1930
Gedeelde 1e prijs, voor de studieprijsvraag voor boerderijbouw, uitgeschreven door “de Friesche Bouwkring” in samenwerking met de Friesche Maatschappij voor Landbouw en verschillende brandverzekeringmaatschappijen. (zie Bouwkundig Weekblad 1930, blz 257 enz.)
1935
Deelname aan “de” prijsvraag voor goedkope arbeiderswoningen. Leuk om te vermelden, dat hij in die tijd speciaal toestemming moest vragen aan zijn baas, de directeur van Bouw en Woningtoezicht, om zijn vrije avonduren aan de prijsvraag te mogen besteden. Zijn ontwerp was een succes en zijn tijd ver vooruit. Het juryrapport spreekt van “fantastisch en onuitvoerbaar”. Het gebouw was geheel doorgerekend en geconstrueerd op een manier, die toen nog niet bestond en die nu gangbaar is en uitvoerbaar. O.a. de maquette bestaat nog. Het uiterlijk geldt nu als zeer modern.
1935/1936
Bouw woning voor zijn ouders aan de Schoterlandse weg 80, 8454KG Mildam. In 1993 werd dit woonhuis door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg omschreven als “van algemeen cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde” De dienst roemt de hoge esthetische kwaliteit van het ontwerp, de hoge mate van gaafheid, zowel van binnen als van buiten en de stilistische vernieuwing, die toegepast is in de woning. Deskundigen scharen de woning onder het formeel expressionisme.
1940/1945
Gedurende de oorlog werkte hij, zoals vele andere architecten, aan de wederopbouw na de oorlog. Als constructeur dacht hij in het bijzonder aan bouwsystemen in gewapend beton.
1946
Direct na de oorlog, in 1946, verliet hij de overheidsdienst en begon voor zichzelf te werken. Er volgde een korte samenwerking met collega-architect van de Erve.
1950
Hij ging alleen verder onder de naar “Architecten - en Adviesbureau Zwaagstra” Hij kreeg diverse patenten voor betonconstructie’s t.b.v. de woningbouw. Samen met Schokbeton richtte hij de N.V. Raatbouw op. Het raatbouwsysteem bleek succesvol. De werkzaamheden werden, voor een groot deel, verplaatst naar de fabriek. Een proefwoning werd in 10 dagen overeind gezet. Er werden woningen gebouwd in Afrika, aan de Goudkust. Voor het “Bouwbureau Midden Nederland” van de Genie, werd de “Kazerne Keizersveer” bij Geertruidenberg in het raat-systeem uitgevoerd. Er werden ongeveer 160 luchtwachttorens gebouwd, door het gehele land. Na het vallen van het “Ijzeren Gordijn” zijn de torens overbodig geworden en de meeste zijn verdwenen. Vanwege de karakteristieke vorm, zijn de overgebleven torens eveneens op de monumentenlijst geplaatst.
1954
O.a. bouwde hij een aantal scholen, waarvan speciaal vermeld dient te worden, de kleuterschool “de Libel”, aan de Dovenetelweg in Den Haag. In 1998 verzoekt de Haagse Welstandcommissie aan de Gemeenteraad, deze school aan te wijzen als beschermd monument. Een deel van de school is opgenomen in de Monumentenlijst. Helaas moest het overige deel wijken voor een andere stadsuitbreiding. De school is opgenomen in de “Gids van Moderne Architectuur in Den Haag” (blz 261), en wordt genoemd in het boek “Stad Om de Vijver” van Rein Blijstra.
1956-1958
Bouw Johan Willem Frisoflat te Voorschoten. Architect en Constructeur, Marten Zwaagstra. De Frisoflat is een voorbeeld van een skeletbouw als draagconstructie, met daartussen vulwanden van drijfsteen. De galerijen zijn opgelegd op uitgekraagde console’s.
1959
Zijn zoon, Ir. Meint Zwaagstra, treedt toe tot de Architectenmaatschap. Marten Zwaagstra blijft in hoofdzaak de constructies berekenen.
1965
N.V. Architecten - en Adviesbureau Zwaagstra.
1972
B.V. Architecten - en Adviesbureau Zwaagstra.
1980
Tot 1980, toen hij 85 jaar oud was is Marten Zwaagstra de gewapend beton-constructies blijven berekenen. Later alleen nog voor het eigen bureau, eerst ook voor diverse collega-architecten. Hij is een voorbeeld voor de architect, die een groot deel van zijn architectuur laat voortkomen uit de constructie.
1988
31 juli, overleden te Katwijk aan Zee, Zuid-Holland, op een leeftijd van 93 jaar.
1895
Geboren 15 augustus 1895, Mildam, Friesland, Zoon van boer en dorpstimmerman 2 broers werden boer, Marten werd timmerman, Na de lagere school in Mildam, volgde een periode, die wij ons niet meer goed kunnen voorstellen. ’s-Morgens om vijf uur moest hij mee koeien melken, daarna liep hij ruim 10 km naar Heerenveen om de ambachtschool en de avond-teken-school te bezoeken en om middernacht kwam hij weer thuis in Mildam. Huiswerk werd in de week-ends gemaakt
1914-1918
Militaire dienst tijdens de eerste wereldoorlog. Daarna volgde hij onderwijs aan de Hogere Technische School, de HTS, die juist werd geopend in Leeuwarden.
1920
Diploma HTS-Bouwkunde-Leeuwarden.
1923
Diploma HTS-Weg-en Waterbouw-Leeuwarden.
1924/1925
Opzichter NV Intercommunale Waterleiding voor het gebied Leeuwarden.
1925
1e prijs voor de studieprijsvraag voor een ontwerp van een paviljoengebouw (theehuis), uitgeschreven door “de Friesche Bouwkring”, onder haar leden.
1926/1927
Bouwkundig opzichter voor architect A.Baart te Leeuwarden t.b.v. een woningbouwproject in Tiel.
1928
Hoofdinspecteur-Constructeur bij de Gemeentelijke Dienst voor Bouw-en woningtoezicht van ’s-Gravenhage. Als voormalig timmerman maakte hij zijn eigen meubels, waarvan een deel nog aanwezig is.
1930
Gedeelde 1e prijs, voor de studieprijsvraag voor boerderijbouw, uitgeschreven door “de Friesche Bouwkring” in samenwerking met de Friesche Maatschappij voor Landbouw en verschillende brandverzekeringmaatschappijen. (zie Bouwkundig Weekblad 1930, blz 257 enz.)
1935
Deelname aan “de” prijsvraag voor goedkope arbeiderswoningen. Leuk om te vermelden, dat hij in die tijd speciaal toestemming moest vragen aan zijn baas, de directeur van Bouw en Woningtoezicht, om zijn vrije avonduren aan de prijsvraag te mogen besteden. Zijn ontwerp was een succes en zijn tijd ver vooruit. Het juryrapport spreekt van “fantastisch en onuitvoerbaar”. Het gebouw was geheel doorgerekend en geconstrueerd op een manier, die toen nog niet bestond en die nu gangbaar is en uitvoerbaar. O.a. de maquette bestaat nog. Het uiterlijk geldt nu als zeer modern.
1935/1936
Bouw woning voor zijn ouders aan de Schoterlandse weg 80, 8454KG Mildam. In 1993 werd dit woonhuis door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg omschreven als “van algemeen cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde” De dienst roemt de hoge esthetische kwaliteit van het ontwerp, de hoge mate van gaafheid, zowel van binnen als van buiten en de stilistische vernieuwing, die toegepast is in de woning. Deskundigen scharen de woning onder het formeel expressionisme.
1940/1945
Gedurende de oorlog werkte hij, zoals vele andere architecten, aan de wederopbouw na de oorlog. Als constructeur dacht hij in het bijzonder aan bouwsystemen in gewapend beton.
1946
Direct na de oorlog, in 1946, verliet hij de overheidsdienst en begon voor zichzelf te werken. Er volgde een korte samenwerking met collega-architect van de Erve.
1950
Hij ging alleen verder onder de naar “Architecten - en Adviesbureau Zwaagstra” Hij kreeg diverse patenten voor betonconstructie’s t.b.v. de woningbouw. Samen met Schokbeton richtte hij de N.V. Raatbouw op. Het raatbouwsysteem bleek succesvol. De werkzaamheden werden, voor een groot deel, verplaatst naar de fabriek. Een proefwoning werd in 10 dagen overeind gezet. Er werden woningen gebouwd in Afrika, aan de Goudkust. Voor het “Bouwbureau Midden Nederland” van de Genie, werd de “Kazerne Keizersveer” bij Geertruidenberg in het raat-systeem uitgevoerd. Er werden ongeveer 160 luchtwachttorens gebouwd, door het gehele land. Na het vallen van het “Ijzeren Gordijn” zijn de torens overbodig geworden en de meeste zijn verdwenen. Vanwege de karakteristieke vorm, zijn de overgebleven torens eveneens op de monumentenlijst geplaatst.
1954
O.a. bouwde hij een aantal scholen, waarvan speciaal vermeld dient te worden, de kleuterschool “de Libel”, aan de Dovenetelweg in Den Haag. In 1998 verzoekt de Haagse Welstandcommissie aan de Gemeenteraad, deze school aan te wijzen als beschermd monument. Een deel van de school is opgenomen in de Monumentenlijst. Helaas moest het overige deel wijken voor een andere stadsuitbreiding. De school is opgenomen in de “Gids van Moderne Architectuur in Den Haag” (blz 261), en wordt genoemd in het boek “Stad Om de Vijver” van Rein Blijstra.
1956-1958
Bouw Johan Willem Frisoflat te Voorschoten. Architect en Constructeur, Marten Zwaagstra. De Frisoflat is een voorbeeld van een skeletbouw als draagconstructie, met daartussen vulwanden van drijfsteen. De galerijen zijn opgelegd op uitgekraagde console’s.
1959
Zijn zoon, Ir. Meint Zwaagstra, treedt toe tot de Architectenmaatschap. Marten Zwaagstra blijft in hoofdzaak de constructies berekenen.
1965
N.V. Architecten - en Adviesbureau Zwaagstra.
1972
B.V. Architecten - en Adviesbureau Zwaagstra.
1980
Tot 1980, toen hij 85 jaar oud was is Marten Zwaagstra de gewapend beton-constructies blijven berekenen. Later alleen nog voor het eigen bureau, eerst ook voor diverse collega-architecten. Hij is een voorbeeld voor de architect, die een groot deel van zijn architectuur laat voortkomen uit de constructie.
1988
31 juli, overleden te Katwijk aan Zee, Zuid-Holland, op een leeftijd van 93 jaar.